آشنایی با نحوه انتخاب کلید مینیاتوری در ساختمان
برای رعایت نکات ایمنی در برقکشی ساختمان ها از ابزارها و وسایل مخصوصی استفاده میشود که یکی از این المانها کلید مینیاتوری است که نحوه انتخاب کلید مینیاتوری در هر ساختمان با توجه به نوع مصرف صورت میگیرد. کلید مینیاتوری از مدارهای الکتریکی تعبیه شده در سیمکشی ساختمانها در برابر عبور جریان غیرمجاز برق که بیشتر از ظرفیت اسمی تعریف شده برای مدار باشد، محافظت مینماید. کلیدهای مینیاتوری از ایجاد اتصال کوتاه در مدارهای الکتریکی با قطع نمودن جریان برق جلوگیری به عمل میآورند.
امروزه استفاده از کلید مینیاتوری در ساختمانها به امری کاملا مرسوم و متداول تبدیل شده است چرا که ایجاد امنیت و محفاظت کردن از شبکه اصلی برق و المانها و تجهیزات مورد استفاده درون شبکه برق ضرورت دارد.
لازم است مصرف کنندهها در برابر خطرات ناشی از ایجاد اتصال کوتاه و مشکلاتی که از وجود اضافه بار در مدار به وجود میآید محافظت شوند و موارد بروز آتش سوزی و آسیب رسیدن به دستگاهها و مدار الکتریکی و برق گرفتگی به حداقل ممکن تقلیل یابد. کلیدهای مینیاتوری با قطع به موقع جریان برق از بروز اتفاقات ناگوار و ناخواسته پیشگیری میکنند.
نحوه انتخاب کلید مینیاتوری با توجه به تیپ های آن
کلیدهای مینیاتوری در قالب 5 تیپ مختلف با کاربردهای متفاوت به متولیان امر ساخت و ساز عرضه می شود.
به طور کلی کلیدهای مینیاتوری در پنج تیپ مختلف در دسترس متولیان ساخت ساختمانها میباشد که نحوه انتخاب کلید مینیاتوری با توجه به ولتاژ مورد نیاز، جریان اسمی مدار، شیوه انجام سیمکشی و خاصیت اهمی و سلفی – خازنی مشخص کننده قدرت قطع جریان برق، توان مورد نیاز مصرف کننده و تعداد پل های مورد نیاز معین می شود.
تیپ B
نوع اول کلیدهای مینیاتوری تیپ B است که به آن کلید تندکار نیز گفته میشود. کاربرد اصلی کلید مینیاتوری تندکار جهت استفاده در مصارف خانگی است. از این تیپ کلید مینیاتوری برای روشنایی نیز استفاده میشود. کلیدهای این تیپ میزان حساسیت قابل قبولی در کاربریهای خانگی دارند و در صورت مواجه شدن با جریان غیر مجازی که 3 تا 5 برابر ظرفیت اسمی مدار باشد، از جریان اضافه بار جلوگیری نموده و مدار را قطع میکنند.
تیپ C
نوع صنعتی کلیدهای مینیاتوری معروف به تیپ C هستند. این نوع کلیدها با نام کلیدهای کندکار نیز شناخته میشوند و زمان قطعی بیشتری در مقایسه با کلیدهای تیپB دارند. کالید مینیاتوری تیپ C جریانهای غیر مجازی که بیشتر از 5 تا 10 برابر ظرفیت اسمی باشند را قطع میکنند. و از جریان یافتن اضافه بار در مدار و بروز خطر پیشگیری میکنند. نحوه انتخاب کلید مینیاتوری تیپ C بستگی به نوع صنعت و نیاز تعریف شده در آن دارد.
تیپ D
کلیدهای مینیاتوری تیپ D صرفا در موارد صنعتی خاصی مورد استفاده قرار میگیرند. و زمان قطع برق در آنها، از دو نوع ذکر شده در قسمتهای قبل بیشتر است. این کلید در صورت مواجه شدن با جریان اضافه بار بیشتر از 10 تا 20 برابر ظرفیت اسمی مدار، اقدام به قطع جریان برق مینماید. این نوع از کلیدهای مینیاتوری در ترانسفورماتورها و مولد‌های اشعه ایکس X-Ray کاربرد دارند.
تیپ K
کلید مینیاتوری تیپ K برای ایجاد امنیت و حفاظت در ترانسفورماتورها، مدارهای قدرت و موتورها مورد استفاده قرار میگیرد. حدی که برای قطع جریان برق در صورت مواجه شدن با اضافه بار و جریان غیر مجاز مشخص شده است،
کمتر از کلیدهای پیش گفته است و این نوع کلید با کمترین نوسانی سریعا در جهت قطع جریان برق اقدام می نماید؛ منحنی قطع برق در کلید مینیاتوری تیپ K در مورد ایجاد اتصال کوتاه، در محدوده بین منحنیهای تیپ Dو C قرار دارد. نحوه انتخای کلید مینیاتوری تیپZ وابسته به مدارهای قدرت است.
عوامل مهم در انتخاب
سه عامل جریان لحظها ی، جریان اسمی و منحنی قطع در کلیدهای مینیاتوری حائز اهمیت هستند.
جریان لحظهای، جریان اسمی و منحنی قطع عوامل مهم و تعیین کننده در نحوه انتخاب کلید مینیاتوری هستند. جریان لحظهای که واحد آن کیلو آمپر است در داخل کادری روی بدنه اصلی کلید مینیاتوری درج شده است و به میزان جریانی اتلاق میشود که کلید در یک آن و در زمانی کمتر از یک ثانیه قادر به تحمل نمودن آن باشد. این عدد به طور معمول 3000 یا 6000 میباشد.
جریان اسمی یکی از مولفههای موثر در انتخاب کلید مینیاتوری است که واحد آن آمپر میباشد. منظور از جریان اسمی، حداکثر جریان غیر مجاز و یا اضافه باری است که کلید توانایی مقاومت در برابر آن را دارد؛ میزان جریان اسمی باید از جریان بار بیشتر در نظر گرفته شود و جریان مجاز حرارتی مداوم هادی باید از میزان جریان اسمی بیشتر باشد؛ در زمانی که جریانی بیشتر از جریان اسمی به مدار برسد، کلید اقدام به قطع برق نموده و از بروز سانحه جلوگیری میکند.در مدارهایی که ضریب قدرت واحد دارند، جریان اسمی کلید بیشتر از جریان مصرف بار تعریف میشود.
منحنی قطع نشان دهنده نسبت زمانی قطع به جریان عبوری از کلید مینیاتوری است و نرخ جریان قطع در کلید را بیان مینماید. به کمترین میزان جریان که به طور لحظهای قطع میشود، نرخ جریان قطع گفته میشود. نحوه انتخاب کلید مینیاتوری بر مبنای نوع عملکرد این محصول خواهد بود. که با توجه به اینکه کلید جهت قطع مدار برق در زمان وجود اضافه بار و یا ایجاد اتصال کوتاه به کار گرفته میشود، یکی از تیپهای عنوان شده در قسمت قبل، مورد گزینش قرار خواهد گرفت.
جمع بندی
کلیدهای مینیاتوری ابزاری برای تامین امنیت در ساختمان ها هستند. این محصولات 5 تیپ مختلف در دسترس قرار دارند. و برای مصارف متفاوت باید نوع منحصر به فردی از آن گزینش شود. عوامل مهمی که در انتخاب کلید مینیاتوری نقش دارند عبارتند از جریان لحظهای، جریان اسمی و منحنی قطع.